Nazwy oktaw na klawiaturze pianina

Fortepian i pianino to instrumenty o bardzo szerokiej skali, czyli mówiąc najprościej, dużym zakresie dźwięków jakie możemy z nich wydobyć. Kiedy usiądziemy pośrodku klawiatury z łatwością odnajdziemy biały klawisz c, który znajduje się przed dwoma czarnymi klawiszami. Zauważmy też, że klawiszy c na klawiaturze jest więcej i znajdują się na różnych wysokościach: niżej lub wyżej od naszego środkowego c.

Poznaj symbole i nazwy poszczególnych oktaw

Taki odcinek klawiatury, który rozpoczyna się od dźwięku c i zawiera wszystkie dźwięki, jakie możemy znaleźć zanim spotkamy na niej kolejny dźwięk c to oktawa. Jeśli spojrzymy na środek klawiatury to dźwięk c oraz kolejne białe klawisze: d e f g a h i znajdujące się pomiędzy nimi czarne klawisze stworzą właśnie taki zakres dźwięków. Dźwięki te należą do oktawy razkreślnej, bo tak właśnie nazywa się oktawa znajdująca się pośrodku klawiatury. Kolejne c należy już do następnej oktawy, w tym przypadku do oktawy dwukreślnej.

Odcinek klawiatury będący jedną oktawą to 12 różnych dźwięków:

Ile oktaw ma pianino? Nazwy oktaw od najniższej do najwyższej

Oktawy:

subkontra (tylko trzy najniższe klawisze na klawiaturze: a, ais/b, h)
kontra
wielka
mała
razkreślna (środek klawiatury)
dwukreślna
trzykreślna
czterokreślna
pięciokreślna (jeden najwyższy klawisz c)

Każda z oktaw ma nie tylko swoją nazwę, ale też własny sposób na graficzny zapisy nazw dźwięków. W zależności od wysokości nuty zmienia się styl i wielkość litery, symbolizującej dźwięk. Te najniższe zapisujemy wielkimi literami z podwójnym podkreśleniem lub cyfrą znajdującą się na dole litery po jej prawej stronie. Od oktawy małej nazwy dźwięków zastępują małe litery z odpowiednim symbolem cyfry na górze po jej prawej stronie. Dzięki temu sprytnemu rozwiązaniu wcale nie musimy korzystać z nut, by precyzyjnie określić o jaką wysokość nam chodzi. Wystarczy jedynie w odpowiedni sposób zapisać samą nazwę dźwięku.

Symbole literowe dźwięku A znajdującego się na różnych wysokościach

Sprawdź jak zapisać wysokość dźwięku a bez używania pięciolinii

Ponieważ dźwięki każdej z oktaw oznaczamy innym symbolem, łatwo możemy zapisać wysokość dźwięku nawet bez korzystania z zapisu nutowego.

Taki zapis wysokości dźwięków bez użycia pięciolinii:

Można przedstawić za pomocą tych nut:

Skale innych instrumenty i głosu ludzkiego

Instrumentem, który ma najszerszą skalę na świecie są organy piszczałkowe. Ten dęty instrument klawiszowy może wydobywać z siebie dźwięki tak niskie i wysokie, że aż ledwo słyszalne przez ucho człowieka. Skale innych popularnych instrumentów są jednak mniejsze od pianina. Gitara akustyczna wydobędzie z siebie wysokości z zakresu E-h², czyli ok. 3,5 oktawy, skrzypce zagrają od g⁰ -c^{5 .}Flet prosty, powszechnie używany w szkołach na lekcjach muzyki jedynie 2 oktawy. Podstawowe głosy ludzkie to bas, tenor, alt i sopran. I chociaż w rzeczywistości ludzie często potrafią śpiewać dużo niżej i wyżej, to podręcznikowy zakres dla tych głosów wynosi: bas F-d^1,alt śpiewa oktawę wyżej niż bas, czyli od f⁰ do d². Tenor ma skalę od c⁰ do a¹, sopran porusza się oktawę wyżej niż tenor, więc zakres wykonywanych przez niego dźwięków to c¹do a ². Jeśli chcesz wiedzieć, którym głosem powinieneś śpiewać np. w chórze, wystarczy, że sprawdzisz przy pomocy pianina, jaki zakres dźwięków jest dla Ciebie możliwy do wykonania.

Nazwy oktaw w języku angielskim

Korzystając z dostępnych w internecie źródeł szybko zauważymy, że nasz polski podział na nazwy oktaw jest odmienny od tego, który stosuje się w terminologii anglojęzycznej. Nazwy oktaw w notacji amerykańskiej (międzynarodowej) czyli International Pitch Notation, zastąpione są cyframi. Najniższy dźwięk, który możemy zagrać na pianinie to A0 a najniższe c na klawiaturze to C1. Każda kolejna oktawa uzyskuje wyższy numer. Najwyższe c na klawiaturze to nazywa się C8. Na świecie istnieje jeszcze kilka innych sposobów nazywanie oktaw i nadawania im symboli, ale spotkamy się z nimi rzadziej. Do owocnej nauki wystarczy nam znajomość nazewnictwa polskiego oraz międzynarodowego.